Przedsiębiorstwo, które zaciągnęło kilka kredytów lub pożyczek może być w niektórych sytuacjach zainteresowane zamianą ich na jedno zobowiązanie, pod warunkiem, że to ostatnie będzie łatwiejsze do spłaty. Rozwiązanie takie to pożyczka konsolidacyjna (lub kredyt konsolidacyjny).
W jakich sytuacjach warto o nią wystąpić i jak ją otrzymać?
Jak działa pożyczka konsolidacyjna?
Przedsiębiorstwo mające dwa lub więcej zobowiązań, takich jak:
- kredyty,
- pożyczki komercyjne,
- pożyczki od wspólników spółki,
a w szczególnych wypadkach także zobowiązań wobec innych firm, Urzędu Skarbowego czy Zakładu Ubezpieczeń Społecznych: W takich przypadkach konsolidacja tych zobowiązań jest często dla przedsiębiorcy jedynym rozwiązaniem pozwalającym przetrwać firmie.
Przedsiębiorca zaciąga wówczas nowe zobowiązanie, którego kwota wystarcza na spłatę wszystkich poprzednich zobowiązań. Pożyczona kwota może być przelana na konto firmy konsolidującej zadłużenie albo bezpośrednio do wierzycieli.
Pożyczka konsolidacyjna może opiewać na kwotę większą niż dotychczasowe zobowiązania, które są konsolidowane. Wówczas pozostałe środki są przez przedsiębiorców zazwyczaj wykorzystywane na niezbędne inwestycje firmowe, zakup towarów czy też innych zakupów niezbędnych do odzyskania płynności.
Kto udziela kredytów i pożyczek konsolidacyjnych?
Banki nie chwalą się możliwością zaciągnięcia kredytu konsolidacyjnego i jedynie kilka z nich ma szeroko dostępną ofertę tego typu usług. Ponadto kredyt konsolidacyjny może być zazwyczaj przeznaczony jedynie na spłatę innych zobowiązań typu kredytowego w innych bankach. Praktycznie nie ma możliwości zaciągnięcia kredytu bankowego na spłatę zobowiązań wobec ZUS czy US.
Pożyczki konsolidacyjnej może udzielić każda instytucja lub firma uprawniona do udzielania pożyczek w danej kwocie i z danym zabezpieczeniem. W praktyce udzielają ich raczej podmioty wyspecjalizowane, które niemal zawsze wymagają solidnego zabezpieczenia (hipoteka, zastaw np. na maszynach i samochodach). Pozabankowy pożyczkodawca częściej jest gotowy udzielić pożyczki konsolidacyjnej, na spłatę długów innych niż pożyczki i kredyty (przykładowo zobowiązań wobec dostawcy).
Teoretycznie każda pożyczka nie-celowa, którą przedsiębiorca przeznacza na spłatę 2 i więcej zobowiązań może być uznana za konsolidacyjną.
Fundusz Hipoteczny Yanok również udziela pożyczek konsolidacyjnych zabezpieczonych hipoteką. Nieruchomość stanowiąca zabezpieczenie pożyczki często jest prywatną własnością właściciela firmy lub wspólnika spółki. Dla Funduszu nie stanowi problemu konsolidacja zobowiązań wymagalnych, w stosunku do ZUS, US czy wynikających z podatków od nieruchomości bądź opłat za użytkowanie wieczyste. Niejednokrotnie zdarza się, że Fundusz spłaca zobowiązania, które już są w egzekucji komorniczej.
Kiedy pożyczka konsolidacyjna się opłaca?
Pod uwagę należy wziąć kilka czynników. Decydujące będą: wysokość comiesięcznych rat w stosunku do przychodów przedsiębiorstwa, całkowity koszt zobowiązań, termin spłaty oraz sytuacje zmuszające firmę do spłaty istniejących zobowiązań.
W optymalnym przypadku całkowity koszt pożyczki konsolidacyjnej powinien może być niższy niż suma kosztów konsolidowanych długów. Wówczas zawsze opłaca się skonsolidować zadłużenie, nie jest to jednak przypadek częsty.
Pojawia się wówczas gdy:
Konsolidowane długi były pożyczkami, lub kredytami bankowymi, a pożyczka konsolidacyjna jest pożyczką hipoteczną. Zabezpieczając wierzytelność hipoteką, zawsze można liczyć na niższe oprocentowanie niż pożyczek gotówkowych lub inwestycyjnych i w związku z tym na niższe koszty takiej pożyczki lub kredytu.
- Konsolidowane długi są przeterminowane lub z innego powodu generują bardzo wysokie koszty. Kredyty i pożyczki „chwilówki” mogą rocznie kosztować nawet ponad 500% pożyczonej kwoty.
Całkowity koszt pożyczki konsolidacyjnej
Kolejną sytuacją, gdy pożyczka konsolidacyjna jest dobrym rozwiązaniem jest przypadek, gdy koszt całkowity zobowiązania pozostaje taki sam, zaś okres spłaty się wydłuża.
Kosztu całkowitego nie należy mylić z wysokością raty. Firma, która przez 5 lat będzie spłacać po 2000 zł, zapłaci ostatecznie dużo więcej niż taka, która będzie spłacać 3000 zł przez 3 lata (120 000 zł wobec 108 000 zł). Jednak może okazać się, że dla danej firmy rozłożenie zobowiązania na dłuższy czas przy niższym obciążeniu miesięcznym będzie bardziej korzystne.
Jeśli całkowity koszt pożyczki konsolidacyjnej będzie wyższy niż zobowiązań konsolidowanych, to przeważnie będzie ona nieopłacalna. Wyjątkiem jest sytuacja, w której firma przeżywa ciężki okres, ale w perspektywie kilku miesięcy lub lat zamierza osiągnąć znacznie wyższe przychody. Wówczas może być opłacalne rozciągnięcie zobowiązań w czasie. Będzie się to wiązało z wyższymi całkowitymi kosztami, więc liczyć trzeba bardzo ostrożnie.
Przedsiębiorca, który zaciąga pożyczkę konsolidacyjną o koszcie wyższym niż koszty zobowiązań konsolidowanych, a nie ma perspektywy szybkiej zmiany sytuacji firmy, wpada w spiralę zadłużenia.
Jednak w sytuacji, gdy firma wpadła w chwilowe kłopoty z płynnością i skutkiem tego nie reguluje swoich zobowiązań w stosunku do ZUS, US czy też dostawców, jedynym wyjściem, które może uratować przedsiębiorstwo jest uzyskanie pożyczki na spłatę tych zobowiązań. Brak możliwości zamówienia towarów z powodu zaległości w opłacaniu faktur do dostawcy czy niemożność ubiegania się o kontrakt z powodu istniejących zaległości w stosunku do ZUS czy US, powoduje że przedsiębiorca nie ma innego wyjścia niż zaciągnąć pożyczkę konsolidacyjną lub zamknąć firmę.
Pożyczka konsolidacyjna, a spłata balonowa
O spłacie balonowej mówimy wówczas gdy pożyczkobiorca zamiast rat kapitałowo-odsetkowych spłaca przez jakiś czas jedynie odsetki, w ostatnim okresie ratalnym natomiast zwraca całą pożyczoną kwotę.
Model ten jest stosowany przez przedsiębiorstwa, potrzebujące finansowania projektu, który przez dłuższy czas nie przynosi korzyści finansowych, po czym przynosi gwałtowny zwrot. Dla firm, które rozpoczynają działalność czy też dokonują skokowego rozwoju taki model finansowania jest bardzo korzystny. Jest to więc model typowo inwestycyjny, zupełnie nie sprawdzający się w konsolidacji typowych zobowiązań, natomiast bardzo przydatny gdy firma spodziewa się dużych zysków w przyszłości, a teraz musi ograniczyć wydatki do niezbędnego minimum.
Ze spłaty balonowej warto skorzystać też planując sprzedaż istotnych składników majątku firmy takich jak nieruchomości czy drogie ruchomości.
Do tej pory Fundusz Hipoteczny Yanok udzielał wyłącznie pożyczek hipotecznych dla firm ze spłatą całości pożyczki pod koniec umowy (czyli tzw. ratą balonową). Na początku 2019 r. Fundusz wyprowadza również możliwość spłaty zaciągniętej pożyczki w ratach kapitało-odsetkowych płatnych co miesiąc (według modelu stosowanego przez banki), co pozwala każdej firmie dostosować plan spłaty pożyczki do swoich możliwości oraz modelu prowadzenia przedsiębiorstwa.
