Pożyczka i kredyt są dwoma różnymi umowami w myśl prawa cywilnego, ale w powszechnym obrocie występują niemalże jako synonimy. Czy z punktu widzenia przedsiębiorcy są faktycznie aż tak do siebie podobne?
Pożyczka i kredyt są dwoma różnymi umowami w myśl prawa cywilnego, ale w powszechnym obrocie występują niemalże jako synonimy. Czy z punktu widzenia przedsiębiorcy są faktycznie aż tak do siebie podobne?
W potocznym języku (w przypadku kredytów i pożyczek zabezpieczonych hipoteką) kredyt hipoteczny kojarzy się z kredytem na zakup nieruchomości, natomiast pożyczka hipoteczna może zostać wykorzystana na dowolny cel.
Pożyczka i kredyt – cechy wspólne
Zarówno pożyczka jak i kredyt są umowami. Mogą być więc zawarte wyłącznie za zgodą obu stron, z których jedna zobowiązuje się przekazać na czas określony (pożyczyć) środki finansowe, a druga przyjąć je i po upływie określonego terminu, zwrócić. Zarówno w przypadku kredytu jak i pożyczki, strona pożyczająca pieniądze, może zażądać wynagrodzenia za czasowe udostępnienie środków, oraz zabezpieczenia spłaty przez wierzyciela. Można powiedzieć, że każdy kredyt spełnia warunki by być określony jako pożyczka. W praktyce zasada swobody umów pozwala też ukształtować pożyczkę jako umowę niemal identyczną z kredytem.
Pożyczka i kredyt – różnice formalne
W myśl polskich przepisów dotyczących prawa bankowego, jedynie bank może udzielić kredytu. Nazwa „kredyt” została po prostu zastrzeżona dla dużych, wyspecjalizowanych przedsiębiorstw, które spełniają warunki by nazwać je bankiem.
Wertując kodeksy i ustawy znajdziemy też kilka innych różnic między kredytem, a pożyczką.
- Kredyt zawsze jest umową odpłatną, wiążącą się z wynagrodzeniem dla kredytodawcy. Zdarzają się jednak kredyty z marżą 0% i pozbawione opłat. Udzielają ich banki powiązane z funduszami strukturalnymi UE, lub państwowymi programami pomocowymi, a brak opłat jest formą dofinansowania. Teoretycznie pożyczka może być umową pozbawioną opłat.
- Umowa kredytu musi być zawarta (pod rygorem nieważności) w formie pisemnej. Można ją wysłać i potwierdzić za pomocą środków elektronicznego przekazu, ale wciąż musi być zapisana i doprecyzowana. Pożyczka teoretycznie nie wymaga żadnej szczególnej formy zawarcia umowy.
- Kredyt udzielany jest zawsze w formie przelewu. Nie zawsze na konto kredytobiorcy, czasami tylko wirtualnego, ale zawsze przelewu. Pożyczka teoretycznie może być przekazana w gotówce, a nawet równowartości kwoty w towarze.
- Kredyt udzielany jest w konkretnym celu. Mamy więc kredyt inwestycyjny, hipoteczny, na zakup samochodu lub maszyn i… kredyt konsumpcyjny. Który mimo pierwotnego założenia nie ma żadnego określonego celu. W sumie firmowy kredyt obrotowy (overdrive) też nie ma określonego celu. Pożyczka teoretycznie nie musi mieć żadnego celu.
- Przed udzieleniem kredytu, bank zawsze sprawdza zdolność kredytową kredytobiorcy, szczególnie przedsiębiorstwa. Pożyczkodawca teoretycznie nie musi tego robić.
- Własność pieniądza w przypadku kredytu nie przechodzi na kredytobiorcę, natomiast w przypadku pożyczki, zarówno pieniądz (jak też inne rzeczy, które mogą być przedmiotem pożyczki) przechodzą na własność pożyczkobiorcy.
Skąd to „teoretycznie”?
W rzeczywistym obrocie gospodarczym, zwłaszcza w umowach między firmami, różnice między kredytem, a pożyczką ulegają silnemu zatarciu. Dzieje się tak ponieważ:
- Pożyczki powyżej 500 zł i tak wymagają formy pisemnej, co zrównuje wymagania z kredytami.
- Pożyczki gotówkowe udzielane są przeważnie w formie przelewu co jest sposobem znacznie pewniejszym, bezpieczniejszym i lepszym dla celów dowodowych niż przekazywanie pliku banknotów.
- Pożyczki mogą być równie celowe jak kredyty inwestycyjne, albo równie pozbawione celu jak kredyty konsumpcyjne i przeznaczane na bieżącą działalność firmy. Pomiędzy firmami można zawrzeć umowę pożyczki hipotecznej, pożyczki inwestycyjnej, pożyczki konsolidacyjnej…
- Firmy inne niż banki także, w miarę swoich możliwości, sprawdzają pożyczkobiorcę przed zawarciem z nim umowy.
W praktyce jedyna różnica jaka pozostaje w obrocie profesjonalnym dotyczy tego kto udziela finansowania – bank czy jakakolwiek inna firma. Oczywiście przedsiębiorstwo pozabankowe musi przestrzegać polskiego, oraz europejskiego prawa.
Zanim wystąpisz o finansowanie
Produkty bankowe (kredyty) i pozabankowe (pożyczki) są podobne w tak wielu aspektach, że zawsze warto dokonać porównania między nimi, szukając finansowania dla przedsiębiorstwa. Pożyczek zbliżonych do kredytów udzielają firmy pozabankowe, fundusze inwestycyjne, anioły biznesu, instytucje państwowe, a także fundusze europejskie. Może okazać się, że najbardziej dopasowany do potrzeb Twojej firmy produkt ma inna instytucja niż bank, prowadzący bieżący rachunek przedsiębiorstwa.
Banki są z reguły spółkami o znacznie większej skali niż ich nieposiadające tej nazwy konkurencja. Z jednej strony mają więc opracowane procedury, z drugiej zaś są mniej elastyczne i niechętne zawieraniu umów poza swoim szablonem.
Zanim wystąpisz o finansowanie przygotuj więc sobie dokładny plan, w którym określisz na co przeznaczysz środki, ile ich potrzebujesz, kiedy musisz dokonać wpłaty i w jakim czasie będziesz w stanie zwrócić pożyczoną kwotę. Najlepiej zapisz sobie to wszystko i skontaktuj się z kilkoma konkurującymi firmami, w tym także bankami. Poproś o przesłanie oferty drogą mailową lub pomoc doradcy i porównaj ze sobą oferty. Zawsze bierz pod uwagę, że może Ci się przysłowiowo „podwinąć noga” i np. inwestycja zwróci się później niż początkowo zakładasz. Gdy już ocenisz ryzyko i koszty, świadomie zdecydujesz czy wolisz kredyt w banku czy pożyczkę w instytucji pozabankowej.
Zanim podpiszesz umowę
Zarówno w przypadku kredytów bankowych, jak i pożyczek pozabankowych niezmiernie ważną rzeczą jest sprawdzenie umowy oraz warunków finansowych. Na co zwrócić szczególną uwagę?:
- Oprocentowanie oraz inne opłaty związane z udzieleniem finansowania – niejednokrotnie zdarza się, że pożyczki reklamujące się hasłami „Bez oprocentowania”, „0% prowizji” w rzeczywistości są droższe, gdyż pożyczkobiorca musi ponieść inne, ukryte koszty finansowania;
- W przypadku pożyczek zabezpieczonych hipoteką, należy szczególnie zwrócić uwagę czy jest to rzeczywiście pożyczka hipoteczna, czy też umowa z tzw. przewłaszczeniem, gdzie pożyczkobiorca przenosi własność nieruchomości na rzecz firmy pożyczkowej;
- Możliwość przedłużenia umowy jest niezmiernie istotna, w przypadku gdy spłata pożyczki ma zostać zrealizowana z zysków firmy. Niejednokrotnie nie jesteśmy w stanie przewidzieć czy nasz projekt biznesowy zostanie zrealizowany i zmonetyzowany w planowanym czasie.
